اگر قصد خرید دفتر مشق‌های ایرانی را داشته باشید چه گزینه‌هایی برای انتخاب در اختیار دارید؟
اولش همه دفترها شبیه هم بودند؛ در بهترین حالت رنگ پس‌زمینه جلد تغییر می‌كرد. بعدش تولیدكنندگان ایرانی تصمیم گرفتند دفتر مشق‌های زیبا و متنوع دست بچه‌های ایرانی بدهند و رفتند سراغ طرح‌ها و نقش‌های آشنا اما آن‌سوی آبی. حالا چند سالی هست كه عده‌ای از تولیدكننده‌ها همت كرده‌اند و نقش‌های ایرانی می‌نشانند روی دفتر مشق‌های ایرانی. برای همین می‌توان به جرات گفت بازار نوشت‌افزار ایرانی امروز پربارتر از همیشه است. هنوز مشكلاتی وجود دارد و همچنان تولیدكننده‌ها ترجیح می‌دهند بدون پرداخت یك پول سیاه بابت طرح كارتون‌های پرفروش جهان، آنها را روی جلد دفترهایشان نقش بزنند و خوب بفروشند اما تولیدكنندگانی كه طرح‌های بومی و ملی روی دفترهایشان می‌زنند باید هزینه بدهند بابت طراحی یا حق امتیاز تصاویر. در این رقابت نابرابر، تولیدكنندگان نوشت‌افزار و اسباب‌بازی‌های ایرانی، تلاش می‌كنند كه تصاویر جذاب‌تری برای جلد دفترهایشان تدارك ببینند و حتی برخی از آنها دست به طراحی كاراكتر زده‌اند. در بازار نوشت‌افزارهای ایرانی تنوع قابل‌اعتنایی به وجود آمده و برای حمایت از این دسته آثار، چند سالی هست كه نمایشگاه نوشت‌افزارهای ایرانی برگزار می‌شود.
سبک زندگی ایرانی
در چند سال اخیر دسته‌ای دیگر از دفتر مشق و یادداشت به بازار نوشت‌افزارهای ایرانی راه پیدا كرده‌اند كه روی جلدشان تصویر چند شخصیت كودك یا نوجوان منتشر شده است. این شخصیت‌ها برای همین منظور طراحی شده‌اند و قبلاً در هیچ فیلم، سریال یا اثر دیگری دیده نشده‌اند. مثلا ثنا و ثمین و حسنا كوچولو از جمله این شخصیت‌ها هستند كه برای اولین‌بار روی جلد دفتر مشق و نقاشی جان گرفته‌اند و تلاش كرده‌اند به بچه‌ها در زمینه‌های مختلف الگو بدهند. دفترهای تولید شده با نام روشنا و قاصدك معمولا چنین تصاویری را نمایش می‌دهند و بچه‌ها را با سبك زندگی ایرانی آشنا می‌كنند.
قهرمان‌های ملی
اولین دفترهای منتشر شده كه با عنوان نوشت‌افزار ایرانی راهی بازار شدند، نقش قهرمانان ملی را بر خود داشتند؛ شهدای دفاع مقدس، مدافع حرم و مردان و زنانی كه برای حفظ این آب و خاك جنگیده بودند. این تصاویر معمولا با طراحی ساده و به شكل عكس روی جلد دفترها نقش می‌بستند، اما كمی بعد، طرح‌های گرافیكی براساس تصویر پرتره شهدای دفاع مقدس و جهان اسلام باعث شد جلدهای مورد نظر، رنگ و لعاب زیباتری داشته باشند و بیشتر به دل كودكان بنشینند. سیدحسن مدرس، شهید صیادشیرازی، شهید احمدی روشن، شهید چمران و خیلی‌های دیگر در این برهه زمانی به جلد دفترها راه پیدا كردند.عده‌ای دیگر از تولیدكنندگان قهرمانان تاریخی را مد نظر قرار داده‌اند؛ از شخصیت‌های واقعی گرفته تا اسطوره‌ها و افسانه‌ها. این دسته سراغ قهرمانان شاهنامه حكیم فردوسی رفته‌اند و قهرمانانی از این دست را روی جلد دفاترشان نقش زده‌اند.
كارتون‌ها و سریال‌های تلویزیونی
فیلم‌های سینمایی، مجموعه‌های پرمخاطب تلویزیونی، كارتون‌ها یا حتی رمان‌های مشهور جهان، از سرمایه‌گذاری روی محصولات جنبی مانند نوشت‌افزار و اسباب‌بازی سودهای كلان می‌برند. در ایران تولید لوازم‌جانبی هنوز رونق چندانی نگرفته و شكرستان و فیلشاه از اولین تولیدات پویانماییی بودند كه برای تولید محصولات‌جانبی آنها برنامه‌ریزی شد و در نتیجه نوشت‌افزار و دفترهایی با طرح شخصیت‌های این دو اثر هم راهی بازار شد. برای محصولات جانبی فیلم سینمایی شهر موش‌ها نیز برنامه‌ریزی مفصلی شد و به‌جز اسباب‌بازی، نوشت افزار و دفترهایی از تصویر موش‌ها به بازار نوشت افزار راه پیدا كرد.
دفترهای مرتبط با شخصیت‌های كارتونی البته به همین یكی دو مورد ختم نمی‌شود و بسیاری از آثار شخصیت‌های محبوب آثار تلویزیونی هم به جلد دفترهای مشق راه پیدا كرده‌اند، مثل جناب‌خان، كلاه‌قرمزی و دوستانش، شخصیت‌های پویانمایی پهلوانان و حتی اعضای خانواده معمولی در سریال پایتخت. از تولیدات فضای مجازی هم مجموعه پویانمایی «دیرین دیرین» به بازار محصولات جانبی راه پیدا كرده و دفترهایی با نقش شخصیت‌های این كارتون به دست بچه‌ها می‌رسد.
منبع: روزنامه جام جم؛ ۸ مرداد ۹۸